Το χωριό Κίτι βρίσκεται 9500 μέτρα νοτιοδυτικά της πόλης της Λάρνακας και μόλις μερικά μέτρα από τις ακτές του νησιού της Κύπρου. Πρόκειται για μια σύγχρονη μικρή πόλη, στην οποία ο επισκέπτης της μπορεί να βρει τα πάντα που χρειάζεται για μια όμορφη και άνετη διαμονή.
Οι πανέμορφες και στις περισσότερες των περιπτώσεων, αμμώδεις παραλίες του, όπως η παραλία Παρασόλια, τα αρχαία μνημεία του όπως η εκκλησία της Παναγίας της Αγγελόκτιστης , η εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, και το μεσαιωνικό πέτρινο γεφύρι, η αρχιτεκτονική των σπιτιών του παλιού πυρήνα αλλά πιο πολύ η ιστορία του, αποτελούν μερικά από εκείνα που μπορείς να δεις και να μελετήσεις αλλά και να χαρείς, σε μια πιθανή επίσκεψη σου στο χωριό.
Παρόλο που η ιστορία του χάνεται κυριολεκτικά στους αιώνες που φθάνουν στην απαρχή της ανθρώπινης παρουσίας στη Κύπρο και έχουν άμεση σχέση με την Ελληνικότητα αυτού του νησιού, εμείς θα περιοριστούμε σε πιο σύγχρονα χρόνια και θα ασχοληθούμε με μια πιο συναισθηματική πλευρά της ανθρώπινης ζωής και δραστηριότητας των ανθρώπων του χωριού.
Μετά την παρακμή του αρχαίου Κιτίου και την ολοκληρωτική καταστροφή του που δεν απέτρεψαν ούτε οι εξασθενημένες δυνάμεις του ούτε και τα κυκλώπεια τείχη του, ομάδα κατοίκων του κινήθηκαν πιο δυτικά ψάχνοντας νέους τόπους για να κτίσουν τον οικισμό τους.
Προχώρησαν μέχρι που συνάντησαν τον ποταμό Τρέμιθο ο οποίος «διαμέλιζε» μία τεράστια επίπεδη, αρόσιμη έκταση και πολύ εύφορη πεδιάδα. Εκεί έκτισαν τον μικρό τους οικισμό και ασχολήθηκαν με την γεωργία. Στο κέντρο του οικισμό έκτισαν Ναό τον οποίον αφιέρωσαν στην Παναγία που πολύ αργότερα και μετά από πολλές επεκτάσεις και διαφοροποιήσεις μετατράπηκε στην εκκλησία της Παναγίας της Αγγελόκτιστης.
Οι αιώνες που ακολούθησαν την οικοδόμηση του χωριού, ήταν πολλές φορές δύσκολοι και είχαν φέρει μεγάλες δοκιμασίες στους ανθρώπους. Πρώτα οι Άραβες πειρατές, μετά οι Σταυροφόροι, μετά οι Τούρκοι πειρατές και στην συνέχεια η Τουρκοκρατία, δεν επέτρεψαν στο χωριό να ζήσει σε ειρήνη και ασφάλεια με αποτέλεσμα ο πληθυσμός του να παραμένει πολύ μικρός.
Μετά το τέλος της Τουρκοκρατίας και την παραχώρηση του νησιού στην Αγγλία, το Κίτι άρχισε να αναπτύσσεται και να μεγαλώνει. Οι κάτοικοι του ασχολήθηκαν με την παραγωγή οπωροκηπευτικών, λόγω των τεράστιων αρόσιμων περιοχών που είχαν στην κατοχή τους και σε μικρότερο βαθμό με την κτηνοτροφία.
Για πάρα πολλά χρόνια, η περιοχή Κιτίου αποτελούσε την κύρια παραγωγική περιοχή του νησιού όσο αφορά την μαύρη και την άσπρη αγκινάρα. Εκατοντάδες εκτάρια γης φυτεύονταν με τα δύο αυτά είδη που όταν καρποφορούσαν η εικόνα της περιοχής μετατρεπόταν σε μοναδική και πανέμορφη.
Μέχρι τα πρόσφατα χρόνια και όταν ακόμα οι γεωργοί στο Κίτι φύτευαν πραγματικά φυτά καρπουζιάς, παρήγαγαν τα πιο γλυκά καρπούζια που υπήρχαν στο νησί. Μάλιστα αυτό το επιβεβαίωναν όλοι στην Κύπρο λέγοντας την φράση «αν δεν βγάλει καρπούζια το Κίτι δεν θα καταλάβουμε ότι έχουμε φάει».
Φυσικά αυτό ανήκει πια στην ιστορία και στο παρελθόν αφού και οι γεωργοί στο Κίτι ακολουθούν τους συναδέλφους τους από άλλα μέρη του νησιού και παράγουν καρπούζια που προέρχονται από τον εμβολιασμό κολοκύθας και καρπουζιάς .Το αποτέλεσμα αυτής της ένωσης φαίνεται στην δοκιμή του φρούτου.
Μία άλλη παροιμιώδης φράση που αφορά τον καιρό και τις βροχές στο νησί και καταδεικνύει την σημαντική θέση του χωριού και η οποία έφθασε στις μέρες μας από τους πολύ παλιούς αιώνες, λέει ότι «αν δεν κουνηθούν τα καλάμια στο Κίτι, βροχές δεν θα δούμε». Με βάση τους νόμους της φυσης, αυτό είναι απόλυτα ορθό και έχει την εξήγηση του.
Ένας άλλος τομέας που το Κίτι έχει λάμψει με την παρουσία του σαν κοινότητα αλλά και σαν οργανωμένο σύνολο, είναι οι αγώνες του για την εργατική τάξη και την κοινωνική δικαιοσύνη. Οι άνθρωποι του, βαθιά ριζωμένοι με το τόπο τους και τα όσα δημιούργησαν με πολύ κόπο και θυσίες, ανάπτυξαν προοδευτικές αντιλήψεις και ιδέες, τις οποίες χρησιμοποίησαν και μεταμόρφωσαν το χωριό τους σε αυτό που βλέπουμε σήμερα.
Και σήμερα, το Κίτι είναι μία οργανωμένη κοινωνία που κατάφερε να αναπτύξει το χωριό της συνδυάζοντας το παλιό με το νέο, τόσο όμορφα, τόσο αρμονικά. Αν περπατήσεις στους δρόμους του χωριού, αρχίζοντας από την πλατεία όπου βρίσκεται το εκκλησάκι του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, αυτό που θα δεις είναι εκπληκτικό.
Σπίτια μιας περασμένης εποχής, τα πλείστα αναπαλαιωμένα στο αρχικό τους σχέδιο και δίπλα τους σύγχρονες κατοικίες οι οποίες τόσο αρχιτεκτονικά όσο και στο χρώμα να «δένουν» τόσο αρμονικά μεταξύ τους.
Δρόμοι, στρωμένοι με πέτρα που φέρει τα χρώματα της Κυπριακής γης, σε περιφέρουν ανάμεσα στις γειτονιές, όπου σε αυτές θα βρεις παραδοσιακές ταβέρνες, καφενεία μιας άλλης εποχής, σύγχρονα αλλά και παραδοσιακά εστιατόρια και πάνω από όλα θα βρεις ανθρώπους καλόκαρδους, φιλόξενους, απλούς, καθημερινούς.
Η τεράστια οικοδομική και τουριστική ανάπτυξη που γνώρισε τα τελευταία χρόνια το Κίτι, σε τίποτα δεν άλλαξε τους κατοίκους του. Παρέμειναν φιλικοί και φιλόξενοι όπως ήταν για χιλιάδες χρόνια οι πρόγονοι τους.
