Στην Κύπρο του 2016 ποτέ δεν θα μπορέσεις να καταλάβεις το μέγεθος της ανθρώπινης τραγωδίας που επέφερε στο νησί η Τούρκικη εισβολή του 1974 αν δεν περπατήσεις και αν δεν επισκεφτείς τα χωριά των ελεύθερων περιοχών. Σε όλα τα χωριά που έχουμε επισκεφτεί μέχρι σήμερα και είναι πάνω από 200, υπάρχει μια κοινή συνισταμένη. Υπάρχει σε όλα και ένα μνημείο που είναι αφιερωμένο στον ήρωα ή στους ήρωες της κοινότητας. Ανδριάντες και προτομές κοσμούν καλλιμάρμαρα μνημεία σε κεντρικά σημεία των κοινοτήτων του νησιού.
Το κεφαλοχώρι της Λεμεσού, το Πελέντρι, δεν θα μπορούσε να αποτελέσει την εξαίρεση του άγραφου κανόνα και τα παιδιά του να γυρίσουν όλα στην ασφάλεια που προσφέρει η αγκαλιά των γονιών και της οικογένειας τους. 2 από αυτά έπεσαν στην προσπάθεια τους να υπερασπιστούν την Πατρίδα τους στα 2 πιο κρίσιμα σημεία της εισβολής. 1 άλλο δεν γύρισε ποτέ αλλά και ούτε το σώμα του, νεκρό η ζωντανό δεν έχει εντοπιστεί.
Ο Θεός του θανάτου δεν ικανοποιήθηκε με τον χαμό των 2 νέων και με την εξαφάνιση του 3ου, φρόντισε λίγα χρόνια πριν να πάρει ένα άλλο γέννημα και θρέμμα της κοινότητας Πελέντρι, τον Σωτήρη Παναγή Τσαγκάρη, στήνοντας του ενέδρα καθώς προσπαθούσε να φυγαδεύσει αντάρτες της ΕΟΚΑ 1955-1959.
Οι άνθρωποι στο Πελέντρι, θέλοντας να τιμήσουν τα ηρωικά παιδιά τους, επέλεξαν περιοχή δίπλα από το σχολείο που στις τάξεις του γαλουχήθηκαν στα νάματα της Ελευθερίας και με απεριόριστη θέα προς το πανάρχαιο εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού και έκτισαν ένα μνημείο. Το κόσμησαν με 3 ανδριάντες που έφτιαξαν με το υλικό που η Κύπριδα Γη γέννησε και προίκισε πλουσιοπάροχα το νησί, τον Χαλκό. Χρησιμοποίησαν ακατέργαστη πέτρα του Τροόδους για να κτίσουν το μνημείο των Αθάνατων Ηρώων, για να το κάνουν σκληρό τόσο σκληρό όσο είναι και η ραχοκοκαλιά του νησιού που τους γέννησε.
Χρησιμοποίησαν μάρμαρο βγαλμένο από τα βάθη της γης και δημιούργησαν τις βάσεις πάνω στις οποίες όρθωσαν τους Ανδριάντες, για να είναι άσπιλες, άφθαρτες, αιώνιες όπως άφθαρτη, άσπιλη και αιώνια θα είναι η μνήμη τους.
Στο χωριό της Λεμεσού, το Πελέντρι, υπάρχει μνημείο με 3 χάλκινους ανδριάντες και 3 ονόματα ηρώων αναγράφονται σε 3 μαρμάρινες στήλες.
Νίκος Κωστή Καρασαμανή: Έπεσε στην πιο κρίσιμη μάχη υπεράσπισης της πρωτεύουσας στην περιοχή Αγίου Παύλου. Αν η αμυντική γραμμή Αγίου Παύλου – αεροδρομίου κατέρρεε η Λευκωσία σε λίγα λεπτά θα ήταν εγκλωβισμένη.
Αντώνης Αντωνίου. Ανθυπολοχαγός. Έπεσε στον Άγιο Γεώργιο Κερύνειας υπερασπιζόμενος το νησί στην περιοχή όπου επιχείρησαν και το πέτυχαν τελικά με την βοήθεια των προδοτών να αποβιβαστούν τα Τούρκικα στρατεύματα.
Σωτήρης Παναγή Τσαγκάρης. Έπεσε το 1957 όταν ενεπλάκη σε μάχη με τους Άγγλους αποικιοκράτες στην προσπάθεια του να φυγαδεύσει αριθμό ανταρτών της ΕΟΚΑ μετά που οι Άγγλοι τους εντόπισαν και τους περικύκλωσαν.
Αιωνία ας είναι η μνήμη τους.
