Το χωριό Αγία Ειρήνη της επαρχίας Λευκωσίας, είναι κτισμένο στην βόρεια πλαγιά της Μαδαρής, μέσα στην κοιλάδα του ποταμού Ελιάς. Βρίσκεται πιο ψηλά από όλα τα άλλα χωριά της κοιλάδας και απολαμβάνει την «μοναξιά» την κορυφής του βουνού.
Η διαδρομή προς την Αγία Ειρήνη, δια μέσου του χωριού Βυζακιά, ακολουθεί ανάντη την πορεία του ποταμού Ελιά. Φθάνοντας στην περιοχή του χωριού Άγιος Γεώργιος Καυκάλλου , εισέρχεται στο δάσος «αδελφοί» και το τοπίο «μεταμορφώνεται» σε Παραδείσιο. Το πυκνό και με πανύψηλα δένδρα Πεύκης δάσος καλύπτει κάθε σπιθαμή γης. Οι πανέμορφες εικόνες, διαδέχονται η μία της άλλη. Σε κάθε στροφή του δρόμου, η εικόνα που θα βλέπετε να σας ενθουσιάζει.
Ο ποταμός που για χιλιετίες τώρα κυλά στο βάθος της κοιλάδας της Ελιάς, κατάφερε να δημιουργήσει ένα μοναδικό και όμορφα «παράξενο» τοπίο, με κατακόρυφες βουνοπλαγιές που στις κορυφές τους «φιλοξενούν» την Τραχεία Πεύκη.
Φθάνοντας στην Αγία Ειρήνη, θα διαπιστώσετε το πόσο μικρό είναι το χωριό. Μερικές δεκάδες σπίτια, «κρυμμένα» στις καρυδιές, στις κληματαριές και στις τριανταφυλλιές. Περπατώντας στους λιγοστούς δρόμους του, την προσοχή σας θα «τραβήξει» η αρχιτεκτονική των εναπομεινάντων παλαιών σπιτιών.
Κτισμένα από τα θεμέλια και έως του σημείου που αρχινούν τα παράθυρα με πέτρα της περιοχής και από εκεί και πάνω με πλίνθους. Αυτό το είδος του κτισίματος, συνήθων το συναντάμε σε χωριά με πιο μικρό υψόμετρο και όχι στα ορεινά χωριά. Η πλειοψηφία των παλαιών σπιτιών της Αγίας Ειρήνης, έχουν κατεδαφιστεί και στη θέση τους έχουν κτιστεί νέα με βάση μια αρχιτεκτονική που επικράτησε στο νησί μετά το 1960 και τα πιο πολλά είναι κτισμένα με πέτρα της περιοχής ή επενδυμένα εξωτερικά με πέτρα.
Στο κέντρο του χωριού, βρίσκεται το μέγαρο του κοινοτικού συμβουλίου. Κτισμένο και αυτό με πέτρα, «δένει» απόλυτα με το ορεινό περιβάλλον του χωριού. Απέναντι από αυτό, υπάρχει η εκκλησία της Αγίας Ειρήνης.
Πρόκειται για μικρή μονόκλιτη Βασιλική και φέρει δίρριχτη ξύλινη στέγη, σκεπασμένη με επίπεδα κεραμίδια. Είναι κτίσμα των αρχών του 19ου αιώνα και οικοδομήθηκε στην θέση παλαιάς βασιλικής του 16ου αιώνα η οποία καταστράφηκε από πυρκαγιά. Από το παλαιό κτίσμα, σώζεται μια αψίδα. Δίπλα από την αψίδα και πάνω σε παμπάλαιο και τεράστιο κυπαρίσσι, υπάρχει η καμπάνα. Ίσως η θέση του «καμπαναριού» να μην είναι τυχαία και να έχει κάποιο συμβολισμό, αφού στην ουσία οι εκκλησίες είναι δύο.
Από την «αυλή» των γραφείων του κοινοτικού συμβουλίου, υπάρχει δρομάκι που σας οδηγεί στην άλλη παλαιά εκκλησία που υπάρχει στην Αγία Ειρήνη. Στο εξωκλήσι του Τιμίου Σταυρού. Είναι κτίσμα του 17ου αιώνα και είναι πιστό αντίγραφο της εκκλησίας της Αγίας Ειρήνης.
Βρίσκεται κτισμένο σε τεχνικό οροπέδιο, λίγο πιο κάτω από την κορυφή του βουνού. Δεσπόζει του χωριού και μεγάλου μέρους της κοιλάδας και από εκεί μπορείτε να έχετε πανοραμική άποψη τόσο του χωριού όσο και της περιοχής γενικότερα.
Από το ξωκλήσι του Τιμίου Σταυρού, αρχινά το μονοπάτι μελέτης της φύσης «Αγία Ειρήνη – Σπηλιές του Διγενή» , όπου στο τέρμα του βρίσκονται τα γνωστά λημέρια της ΕΟΚΑ 55-59.
Πέραν από τα θρησκευτικά μνημεία, πέραν από τις φυσικές ομορφιές του χωριού και πέραν από το πλούσιο καλειδοσκόπιο χρωμάτων και αρωμάτων που σας προσφέρουν απλόχερα οι βουνοκορφές της Μαδαρής, θα σας εντυπωσιάσει η φιλοξενία των κατοίκων του χωριού.
Αν επισκεφτείτε την Αγία Ειρήνη μην αμελήσετε να καθίσετε για λίγο στο κοινοτικό πάρκο. Η είσοδος του, μια ορθογώνια αψίδα, βρίσκεται στα πρώτα 50 μέτρα από το πρώτο σπίτι του χωριού και στα αριστερά σας. Πρόκειται για μικρό αλλά εντυπωσιακό πάρκο. Η στενότητα χώρου, που την συναντάμε σε όλα τα ορεινά χωριά, ανάγκασε τους σχεδιαστές και δημιουργούς του να τα κάνουν όλα σε …μινιατούρα. Τα έχει όλα. Βρύση με τρεχάμενο νερό, ξύλινα εκδρομικά τραπέζια, μια δεξαμενή με νερό, δύο πετρόκτιστα κανάλια για να διοχετεύουν τα όμβρια ύδατα προς τον ποταμό, ξύλινες γέφυρες ακόμη και ένα αμφιθέατρο και όλα αυτά μέσα σε μερικές δεκάδες τετραγωνικά μέτρα γης.
Τεράστιες καρυδιές «σκεπάζουν» το πάρκο, όπου το δάπεδο, αυτήν την εποχή καλύπτεται από τα πεσμένα καρύδια.
Φεύγοντας από την Αγία Ειρήνη, κατευθυνθείτε νότια και ανηφορικά προς την κορυφή της Μαδαρής. Ο δρόμος θα σας οδηγήσει στην τοποθεσία «Μούττη της χώρας» και από εκεί στο χωριό Σπήλια(δεξιά) ή στην Κυπερούντα (αριστερά). Μέχρι να φθάσετε εκεί όμως, θα περάσετε από τοπία, που σίγουρα θα σας εντυπωσιάσουν και ίσως να σας φοβίσουν, αφού η κοιλάδα της Ελιάς θα βρίσκεται εκατοντάδες μέτρα πιο χαμηλά, δημιουργώντας σχεδόν κατακόρυφες αλλά πευκόφυτες βουνοπλαγιές.
