«Όποιος έχει πόνο στην καρδιά ας πάει να πιει να γιάνει»
Μία από τις πιο ξακουστές αλλά και ιστορικές βρύσες της Κύπρου βρίσκεται στο χωριό Πέγεια της Επαρχίας Πάφου. Πρόκειται για την βρύση που «ανάγκασε» τους ανθρώπους να την υμνήσουν και να την τραγουδήσουν και φέρει το πολύ όμορφο και μελωδικό όνομα «η Βρύση των Πεγειώτισσων».
Η βρύση συνδέεται με πολύ μεγάλους έρωτες μιας περασμένης αλλά πολύ έντονα χαραγμένης στην μνήμη τόσο των κατοίκων της Πέγειας όσο και ευρύτερα της Πάφου, εποχής. Μιας εποχής που η βρύση και το νερό της αποτελούσαν την δικαιολογία των νεαρών και ερωτευμένων κοριτσιών και όχι μόνο, προς τους γονείς τους για να μπορέσουν να δουν, έστω και από μακριά, τους αγαπημένους τους.
Όλα ξεκίνησαν μερικούς αιώνες πριν από το σήμερα, όταν μερικοί βοσκοί, απόγονοι των πρώτων Αχαιών που πάτησαν τα χώματα του νησιού, αποφάσισαν να μετακινηθούν από την περιοχή Πότιμα του ποταμού Μαυροκόλυμπου, μια περιοχή που μαστιζόταν από συνεχή άνομβρα χρόνια, προς αναζήτηση μόνιμων πηγών νερού, προς τον ψηλό λόφο που δέσποζε της παραθαλάσσιας πεδιάδας.
Ανεβαίνοντας ψηλά στον λόφο βρήκαν τοποθεσία όπου δεν υπήρχε μόνο μία πηγή αλλά πολλές. Μέσα από μεγάλα στόμια πάνω στον ασβεστολιθικό βράχο, το νερό δημιουργούσε κεφαλόβρυσα. Οι άνθρωποι βρήκαν αυτό που ήθελαν. Έκτισαν τα σπίτια τους γύρω από τις πηγές και πιο ψηλά δημιούργησαν τις στάνες τους.
Οι άνθρωποι αυτοί, έκτισαν μία από τις πηγές και την μετέτρεψαν σε βρύση. Στο πέρασμα των χρόνων οι περισσότερες πηγές στέρεψαν. Τους είχε μείνει μόνο αυτή που είχαν κτίσει σε βρύση. Οι αιώνες πέρασαν και το 1907, ο ξακουστός μάστορας και τεχνίτης Αχιλλέας Κωνσταντίνου από την Λάπηθο της Κερύνειας, χάλασε την παλιά βρύση και στην θέση της έκτισε νέα.
Την έκτισε με σκληρή ασβεστολιθική πέτρα, την οποία πελέκησε και στόλισε με όμορφα σκαλίσματα. Δημιούργησε 6 τυφλά τόξα τα οποία σχηματίζουν 6 καμάρες μέσα στις οποίες τοποθέτησε 6 βρύσες. Την χαβούζα την έκτισε καμαροσκέπαστη και την «έντυσε» με Κυπριακό μάρμαρο και ασβεστοκονίαμα. Περιμετρικά, σχημάτισε με άσπρα και γκρίζα βότσαλα ψηφιδωτό Αρχαϊκό σχέδιο, για να θυμούνται οι άνθρωποι την καταγωγή τους.
Ο 20ος αιώνας «βρήκε» την βρύση να αποτελεί το επίκεντρο του χωριού του οποίου ο πληθυσμός αυξήθηκε κατά πολύ. Αποτελούσε το επίκεντρο, γιατί εκεί συναθροίζονταν τα νεαρά κορίτσια για να προμηθευτούν το απαραίτητο νερό για τα σπίτια τους.
Φυσικά η συνάθροιση τόσων πολλών όμορφων κοριτσιών στην βρύση δεν πέρασε απαρατήρητη από τους νεαρούς άντρες του χωριού, οι οποίοι συνήθιζαν πλέον, σε ομάδες, να κάνουν περιπάτους γύρω από τη γειτονιά που βρισκόταν η βρύση.
Αναπόφευκτα αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να γεννηθούν «παράνομοι» για την εποχή εκείνη έρωτες, που οι πιο πολλοί κατέληγαν σε γάμο αλλά υπάρχουν και άλλοι που κατέληξαν σε τραγωδίες.
Τα χρόνια εκείνα στο νησί, οι ειδήσεις μεταφέρονταν και διαδίδονταν από τους ποιητάρηδες, οι οποίοι γυρνούσαν τα χωριά και τραγουδώντας έλεγαν τα νέα. Έτσι και η Βρύση των Πεγειώτισσων και οι έρωτες που δημιουργήθηκαν γύρω από αυτήν, τραγουδήθηκαν πολύ από τους ποιητές. Τόσο πολύ μάλιστα που ένας ποιητής συμβουλεύει αυτον που έχει πληγωθεί από ανεκπλήρωτο έρωτα να πάει στην βρύση των Πεγειώτισσων, να πιει νερό και θα γιατρευτεί!!!
Σήμερα η βρύση, μετά που η πρόοδος και η ανάπτυξη έφερε το νερό μέσα στα σπίτια των ανθρώπων, παραμένει «βουβή» και μόνη μέσα σε μία πολύ όμορφα διαμορφωμένη πλακόστρωτη πλατεία.
Την επισκέπτονται άνθρωποι, όχι μόνο από την Κύπρο αλλά και από το εξωτερικό αφού η φήμη της έχει ξεπεράσει προ πολλού τα στενά όρια του μικρού νησιού της Κύπρου. Το δύσκολο είναι να την εντοπίσετε αφού δεν υπάρχει πουθενά πινακίδα που θα σε κατευθύνει προς αυτήν και αυτό δεν είναι καθόλου καλό για ένα τόσο σημαντικό από κάθε άποψη ιστορικό μνημείο.
