Από πολλές χιλιετίες πριν γεννηθεί στην γη ο Χριστός, στην Κύπρο ανθούσε η παραγωγή ελιών και ελαιολάδου. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι το ελαιόδεντρο φύεται από μόνο του σε άγρια μορφή στο νησί από τις παράκτιες περιοχές μέχρι και πέραν των 1000 μέτρων ύψος. Καρποφορεί δε μέχρι τα 900 μέτρα.
Υπάρχουν περιοχές στο νησί που καλύπτονται εξολοκλήρου από άγρια ελαιόδεντρα, όπως η περιοχή «Σταυροροβούνι» , η περιοχή μεταξύ Δελίκηπου και Λευκάρων, η περιοχή από το χωριό Ακρούντα μέχρι την ορεινή Διερώνα αλλά και πολλές άλλες περιοχές όπου η άγρια ελιά κυριαρχεί της άλλης βλάστησης. Η άγρια ελιά μετατρέπεται πολύ εύκολα σε ελαιοπαραγωγικό δέντρο μέσω εμβολιασμού.
Μεγάλο ρόλο στην κατακόρυφη αύξηση των εμβολιασμένων δέντρων που παρατηρήθηκε κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας στο νησί ήταν άγραφος νόμος που υπήρχε εκ μέρους των Άγγλων και με βάση τον οποίο, όποιος κάτοικος του νησιού μετέτρεπε μέσω εμβολιασμού, άγριο ελαιόδεντρο σε ελαιοπαραγωγικό, του παραχωρείτο η κυριότητα. Έτσι ακόμα και σήμερα θα δούμε χιλιάδες δέντρα να ανήκουν σε κάποια άτομα αλλά η γη που είναι φυτρωμένα να ανήκει σε κάποια άλλα.
Η τεράστια παραγωγή ελιών οδήγησε τους ανθρώπους να δημιουργήσουν και πολλούς ελιόμυλους οι οποίοι στηρίζονταν στην πιεστική δύναμη για την εξαγωγή του ελαιολάδου σε αντίθεση με τους σύγχρονους που στηρίζονται στην φυγόκεντρο.
Σε πάρα πολλά χωριά του νησιού συναντάμε παλιούς ελιόμυλους οι οποίοι είτε αναπαλαιώθηκαν είτε απλά διατηρήθηκαν στην αρχική τους κατάσταση σε πείσμα του χρόνου.
Ένας από αυτούς υπάρχει στο κέντρο του χωριού Πραστειό Κελλακίου και ο οποίος έχει μετατραπεί σε μουσείο. Μπορείτε ελεύθερα να τον επισκεφτείτε.
